Stanisław Ujejski

---

Życiorys

Stanisław Ujejski to postać, której życie i kariera są przykładem determinacji oraz poświęcenia. Maturę zdobytą w 1908 roku w Wyższej Szkole Realnej w Krakowie otworzyło mu drzwi do dalszej edukacji, która kontynuował na Politechnice w Bernie w Szwajcarii.

Podczas I wojny światowej, Ujejski został powołany do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej. W ewidencji wojskowej figurował jako „Stanislaus Ritter von Ujejski”, co świadczy o jego statusie. Już 1 stycznia 1916 roku awansował na podporucznika rezerwy kawalerii, a w 1917 roku jego oddziałem macierzystym stał się pułk strzelców konnych Nr 1. W kwietniu 1918 roku rozpoczął naukę w Szkole Lotniczej, co otworzyło mu nowe perspektywy w służbie wojskowej, ponieważ później służył w jednostkach balonowych.

Po zakończeniu działań wojennych 8 listopada 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego, zyskując stopień porucznika. W 1919 roku ukończył kurs w Wojennej Szkole Sztabu Generalnego, a następnie przez lata 1919–1920 pełnił funkcję w Oddziale Operacyjnym Naczelnego Dowództwa oraz w Sztabie Naczelnego Wodza. W okresie 1922–1923 uczestniczył w Kursie Doszkolenia Szkoły Sztabu Generalnego, a w 1926 roku wziął udział w konferencji rozbrojeniowej w Genewie jako ekspert ds. lotnictwa. Jego kariera wojskowa rozwijała się, a był także przydzielony do 2 pułku lotniczego oraz pełnił rolę wykładowcy taktyki lotnictwa w Wyższej Szkole Wojennej.

Dalsze awanse prowadziły do 3 Grupy Lotniczej w Krakowie w kwietniu 1933 roku, a w listopadzie 1935 roku objął dowództwo 1 Grupy Lotniczej w Warszawie. W dniu 14 grudnia 1937 roku awansował na szefa Sztabu Lotniczego przy Sztabie Głównym.

W czasie kampanii wrześniowej Ujejski pełnił rolę szefa sztabu naczelnego dowódcy lotnictwa oraz Obrony Przeciwlotniczej. Po zakończeniu wojny udał się do Francji, a w okresie od marca do lipca 1940 roku był zastępcą dowódcy Polskich Sił Powietrznych, gdzie posługiwał się numerem służbowym RAF P-1471. Później, od 18 lipca do 19 września 1943 roku, pełnił funkcję Generalnego Inspektora PSP oraz otrzymał przydział do dywizjonu 305.

Po wojnie, po demobilizacji, Ujejski przeprowadził się do Kanady, gdzie najpierw pracował jako urzędnik w firmie ortopedycznej, a następnie wraz z żoną prowadził sklep spożywczy w Toronto. Tam właśnie zakończył swoje życie.

W dniu 28 sierpnia 2014 roku, podczas uroczystości związanej ze Świętem Lotnictwa Polskiego, odbyła się ceremonia złożenia urny z prochami gen. Stanisława Ujejskiego w kolumbarium Katedry polowej Wojska Polskiego w Warszawie, co stanowiło hołd dla jego pamięci i wkładu w historię lotnictwa polskiego.

Awanse

Stanisław Ujejski zdobył w swoim wojskowym życiu liczne awanse, które odzwierciedlają jego zasługi oraz postępy w służbie. Oto kluczowe daty oraz rangi, które uzyskał:

• porucznik – 8 listopada 1918 roku,
• major – zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 oraz 23. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych,
• podpułkownik – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 oraz 7. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych,
• pułkownik – 18 lutego 1930 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 oraz 1. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych,
• generał brygady – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 oraz 15. lokatą w korpusie generałów.

Ordery i odznaczenia

Stanisław Ujejski został odznaczony wieloma prestiżowymi medalami oraz orderami, co stanowi wyraz uznania dla jego zasług. Oto niektóre z odznaczeń, które otrzymał:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi (29 kwietnia 1925),
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
• Komandor z Gwiazdą Orderu Łaźni (Wielka Brytania),
• Komandor Orderu św. Sawy (Jugosławia, 1931),
• Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1931),
• Oficer Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja),
• Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia),
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry),
• Srebrny Medal Waleczności 2 klasy (Austro-Węgry),
• Finlandzka Odznaka Lotnicza (1929),
• Włoska Odznaka Obserwatora.

Upamiętnienie

W 1990 roku został wybity medal, przedstawiający wizerunek generała brygady pilota Stanisława Ujejskiego. Medale mają na sobie inskrypcję upamiętniającą Bitwę o Wielką Brytanię 1940–1990, co podkreśla znaczenie tej postaci w historii. Emisja medalu miała miejsce dzięki Mennicy Państwowej, a jego projekt stworzył Andrzej Nowakowski.

---

Oceń: Stanisław Ujejski

---