Budynek Kasy Oszczędności w Ropczycach

---

Historia

Budynek, który ma niezwykle bogatą historię, został zaprojektowany w 1903 roku przez znanego architekta Jana Sas-Zubrzyckiego. Jego actualizacja budowy miała miejsce dwa lata później, w 1905 roku, w strategicznej lokalizacji przy głównej ulicy Ropczyc, obecnie znanej jako ulica Mickiewicza 10. Jako siedziba Kasy Oszczędności, spełniał ważną rolę w lokalnej społeczności.

W 1930 roku budynek przeszedł istotną zmianę, ponieważ jego właściciel został przekształcony w Komunalną Kasę Oszczędności, a później w Powiatową Kasę Oszczędności. Ten okres był znaczący dla instytucji oszczędnościowych w regionie.

Zmiany w przeznaczeniu obiektu miały miejsce w 1943 roku, kiedy to budynek został przekształcony w warsztaty szkolne dla filii Szkoły Mechanicznej w Dębicy. Przez krótki czas, w latach 50. XX wieku, budowla służyła jako Gminna Kasa Spółdzielcza, co świadczy o jej dużej uniwersalności i elastyczności w dostosowywaniu się do potrzeb społeczeństwa.

W latach 2000–2009 budynek był użytkowany przez Wyższą Szkołę Inżynierii i Ekonomii, co nadawało mu charakter edukacyjny. Następnie, przez Zespół Szkół im. ks. dra Jana Zwierza w Ropczycach, kontynuowana była jego rola w kształceniu młodzieży.

Od 2018 roku, obiekt pełni funkcję samorządowej instytucji kultury, mianowicie Powiatowego Centrum Edukacji Kulturalnej w Ropczycach, co podkreśla jego znaczenie w promowaniu kulturę oraz edukację w lokalnej społeczności.

Opis architektoniczny

Budynek, będący przykładem architektury eklektycznej, wykonany jest z cegły, a jego forma zachwyca wieloma detalami. Dwukondygnacyjny obiekt o prostokątnym kształcie pokryty jest wielospadowym dachem. W elewacji wyróżnia się pięcioosiowy układ z centralnie umiejscowionym ryzalitem, który góruje nad całością.

W pierwszej kondygnacji zarówno elewacja frontowa, jak i boczne, prezentują przemienne pasy cegły i kamienia, konkretnie piaskowca. Podobny pas w kamieniu znajduje się również na wysokości piętra, przyciągając wzrok. Na poziomie stropu parteru widoczny jest charakterystyczny gzyms kordonowy, a powyżej zauważamy dekoracyjny motyw wykonany z żółtej cegły. Całość budynku jest otoczona gzymsem koronującym, w towarzystwie smakowicie podkreślonego kroksztynowego fryzu arkadkowego, zbudowanego z żółtej i czerwonej cegły. W narożnikach górnej kondygnacji można spotkać wyraźne kamienne ciosy, które dodają całości elegancji.

Tylną elewację charakteryzuje prostota, ponieważ w części parterowej brak dekoracji, natomiast na poziomie piętra występują delikatne motywy z jasnej cegły. Okna w parterze, zarówno w elewacji frontowej, jak i bocznych, są zamknięte łukiem kotarowym, a ich ozdobne obramienia z tynku udają kamień, z stylizowanymi kluczami, co wprowadza do projektu więcej finezji.

W drugiej kondygnacji, prostokątne okna zostały zwieńczone nadokiennikami o łuku odcinkowym, z kluczem wykonanym z jasnej i czerwonej cegły, co podkreśla ich elegancki klasycyzm. Ryzalit pełni także funkcję centralną, gdzie umieszczony jest kamienno-ceglany portal, zamknięty łukiem odcinkowym, z wyrafinowanym zwieńczeniem w postaci wolut flankowanych sterczynami, a centralnie umieszczona stylizowana tarcza herbowa przyciąga dodatkową uwagę.

Na poziomie wyższym, ryzalit zdobiony jest trzema dużymi oknami, zamkniętymi półkoliście łukami z żółtej cegły, tworząc wrażenie przestronności. Poniżej otworów okiennych umieszczone są prostokątne płyciny, które imitują pseudobalustradę. Główne wejście do budynku znajduje się również w ryzalicie, przez co obiekt staje się bardziej dostępny. Dodatkowo, z tyłu, od strony południowej, dostępne jest drugie wejście, prowadzące po schodkach do obiektu, co podkreśla jego funkcjonalność.

---

Oceń: Budynek Kasy Oszczędności w Ropczycach

---